Bất chấp Nga tấn công, hệ thống năng lượng Ukraine còn lâu mới sập

Các cuộc tấn công gần đây của Nga đã gây ra thiệt hại đáng kể cho hệ thống điện Ukraine, nhưng khó có khả năng xảy ra sự sụp đổ hoàn toàn, ông Volodymyr Kudrytskyi, người đứng đầu nhà điều hành lưới điện quốc gia Ukrenergo, cho biết hôm 1/4.

Kể từ ngày 22/3, các lực lượng Nga đã tấn công các nhà máy nhiệt điện và thủy điện cũng như mạng lưới chính của Ukraine gần như hàng ngày, dẫn đến mất điện ở nhiều vùng trên quốc gia Đông Âu.

“Mục tiêu của họ (người Nga) là gây mất điện ở một số thành phố lớn của Ukraine và mục tiêu của chúng tôi là ngăn chặn điều đó”, ông Kudrytskyi nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn.

Công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine DTEK cho biết, các cuộc tấn công đã làm hư hại 5 trong số 6 nhà máy điện của họ, khiến 80% công suất bị sập.

DTEK, đáp ứng khoảng 1/4 nhu cầu của đất nước, đã chứng kiến các nhà máy nhiệt điện và các cơ sở khác liên tục bị tên lửa, máy bay không người lái và pháo binh Nga tấn công trong suốt hơn 2 năm xung đột vừa qua.

Ông Dmytro Sakharuk, CEO của DTEK, từng phàn nàn rằng phần lớn thiệt hại xảy ra đối với các cơ sở mới được sửa chữa gần đây sau các cuộc tấn công trước đó của Nga vào năm 2022 và 2023.

“Một số đơn vị được đưa vào hoạt động 2 tháng trước đã không còn nữa”, ông Sakharuk cho biết khi nói về làn sóng không kích mới nhất của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine từ nửa cuối tháng 3. “Chúng tôi đã xây lại mái nhà, lắp đặt máy biến áp, sửa chữa turbine và máy phát điện. Bây giờ tất cả đã trở thành đống đổ nát”.

Các cuộc tấn công bằng tên lửa cũng đã gây thiệt hại đáng kể cho nhà máy thủy điện lớn nhất Ukraine ở Zaporizhzhia, cũng như các nhà máy thủy điện ở Kaniv và Dnister. Ở Ukraine, hầu hết điện năng được tạo ra bởi 3 nhà máy điện hạt nhân, nhưng sản xuất nhiệt điện và thủy điện là chìa khóa để cân bằng hệ thống trong thời gian tiêu thụ cao điểm.

“Mối quan tâm lớn nhất hiện nay là tình trạng sản xuất điện, bộ phận cân bằng hệ thống – sản xuất thủy điện và nhiệt điện. Quy mô thiệt hại mà DTEK đề cập rõ ràng là mức độ thiệt hại quy mô lớn”, ông Kudrytskyi nói, đồng thời nhấn mạnh rằng hệ thống năng lượng của đất nước chưa đến mức sụp đổ.

“Chúng tôi chắc chắn còn cách xa trạng thái sụp đổ. Sụp đổ là tình trạng sập không kiểm soát của hầu hết hoặc toàn bộ hệ thống điện. Điều này đã không xảy ra và sẽ không xảy ra, kịch bản này chúng tôi coi là khó xảy ra”, ông Kudrytskyi nói.

Nhưng người đứng đầu Ukrenergo cũng chỉ ra rằng người Ukraine có thể nhận thấy “các vấn đề cục bộ” ở các khu vực đơn lẻ, chẳng hạn như ở thành phố Kharkiv ở miền Đông hoặc ở Odessa ở miền Nam.

Hệ thống năng lượng của Liên Xô, và sau này là Ukraine, theo truyền thống dựa trên các nhà máy điện khổng lồ, nhưng những cơ sở như vậy cực kỳ khó bảo vệ khỏi hỏa lực từ đạn pháo và tên lửa.

Ông Kudrytskyi cũng gợi ý, Ukraine có thể bảo vệ hệ thống phát điện của mình khỏi các cuộc tấn công quân sự bằng cách xây dựng hàng trăm nhà máy điện nhỏ trên khắp đất nước. “Quá trình này cần phải bắt đầu ngay lập tức”, ông nói.

Minh Đức (Theo Reuters, Atlantic Council)