Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện 6 dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT), hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) thuộc lĩnh vực giao thông, môi trường tại TP.HCM.
Theo đó, có 6 dự án dự án bị thanh tra như sau: Dự án xây dựng cầu Phú Mỹ; dự án đường kết nối cầu Phú Mỹ; dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc; dự án xa lộ Hà Nội; dự án cầu Bình Triệu 2 và dự án xây dựng đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào khu công nghiệp Phú Hữu.
Kết luận nêu rõ, UBND TP.HCM, Sở Kế hoạch và đầu tư, sở Giao thông Vận tải TP.HCM đã có nhiều sai sót trong công tác thẩm định, phê duyệt dự án khả thi, nội dung dự án thiếu sự cần thiết phải đầu tư, phương án so sánh (như dự án xây dựng cầu Phú Mỹ và dự án đường nối); không lập hồ sơ và báo cáo thẩm định dự án điều chỉnh tại dự án cầu Phú Mỹ; tại dự án mở rộng xã lộ Hà Nội đã để nhà đầu tư phê duyệt dự án vượt thẩm quyền; phê duyệt chưa đầy đủ, thiếu tính chính xác, tăng sai tổng mức đầu tư tại hàng loạt dự án như dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn An Sương - An Lạc; dự án xa lộ Hà Nội; dự án cầu Bình Triệu 2 và dự án xây dựng đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào khu công nghiệp Phú Hữu…
Trong quá trình chuẩn bị đầu tư các dự án nếu trên, UBND TP.HCM đã không xây dựng danh mục dự án, không thực hiện việc công bố danh mục, hoặc thực hiện công bố chậm. Mặt khác, việc lựa chọn nhà đầu tư các dự án chủ yếu thực hiện theo hình thức chỉ định thầu không đúng quy định pháp luật. Thêm vào đó hầu hết các dự án nêu trên đều chậm tiến độ, từ đó dẫn đến giảm doanh thu, tăng chi phí, lãng phí vốn đầu tư vì nhiều lý do như năng lực nhà thầu hạn chế, chậm giải phóng mặt bằng.
Theo kết luận, trong công tác chọn nhà thầu tại DA BOT cầu Phú Mỹ, UBND TP. HCM đã “ưu ái” chọn CTCP đầu tư xây dựng Phú Mỹ làm nhà đầu tư khi chưa rõ năng lực của nhà đầu tư. Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ theo hình thức BT với tổng mức đầu tư hơn 1.440 tỉ đồng, nhưng UBND TP.HCM giao luôn cho CTCP đầu tư xây dựng Phú Mỹ thực hiện dự án mà không thực hiện việc xây dựng công bố danh mục kêu gọi đầu tư và đấu thầu rộng rãi.
Còn tại dự án BOT nâng cấp cải tạo Quốc lộ 1A đoạn An Sương- An Lạc, trong quá trình thực hiện dự án, IDICO đã đề xuất bổ sung xây dựng 2 nút giao thông và lắp đặt dải phân cách làn xe cơ giới và thô sơ với tổng mức đầu tư trên 700 tỷ đồng. Cũng thay vì bổ sung, kêu gọi các nhà đầu tư tham gia theo quy định, UBND TP. HCM lại chỉ định luôn IDICO làm nhà đầu tư.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ ra rằng, việc không kiến nghị, không xây dựng và công bố kế hoạch dự án hoặc có nhưng chậm và chỉ định thầu đã không phát huy được nguồn lực xã hội, làm giảm tính cạnh tranh giữa các nhà đầu tư, khó lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực tài chính và kinh nghiệm tốt nhất.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành và TP.HCM kiểm điểm, xử lý tránh nhiệm cá nhân, tập thể vi phạm pháp luật liên quan đến các dự án trên và xử lý khoản tiền sai phạm theo kết quả thanh tra là 2.172 tỉ đồng (trong đó phê duyệt không đúng khoản tiền 1.400 tỉ đồng, phê duyệt tăng sai 67 tỉ đồng).
Thiên Di