Bước vào đầu thập niên của thế kỷ 21 (năm 2001), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam mới chỉ ở con số khiêm tốn hơn 30 tỷ USD. Nhưng chưa đầy hai thập kỷ, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đã chinh phục mức 400 tỷ USD. Nhìn lại chặng đường xuất nhập khẩu của Việt Nam trong các năm qua cho thấy những bước tiến mạnh mẽ.
Ngày 19/12, Tổng cục Hải quan tổ chức lễ ghi nhận xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt mốc 400 tỷ USD. Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh, việc kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam từ mức 30 tỷ USD tăng lên 400 tỷ USD “có thể coi là kỳ tích”.
Năm 2017, kinh tế thế giới có dấu hiệu khởi sắc với sự phục hồi và tăng trưởng ổn định của các nền kinh tế lớn như: Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu (EU), các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Tuy nhiên, việc gia tăng chủ nghĩa bảo hộ sản xuất, bảo hộ mậu dịch cùng với những điều chỉnh chính sách của Hoa Kỳ và một số nước lớn đã tác động đáng kể tới hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam và một số nước trong khu vực.
Theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, riêng năm 2017, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong 11 tháng qua đạt 385,77 tỷ USD, tăng 21,4% so với cùng kỳ năm trước. Quy mô xuất nhập khẩu đã tăng thêm hơn 200 tỷ USD chỉ sau 6 năm (tính từ năm 2011). Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trong 11 tháng từ đầu năm đã tăng 67,93 tỷ USD về số tuyệt đối và là mức tăng cao nhất so với cùng kỳ từ trước tới nay.
Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của cả nước đạt 194,47 tỷ USD tăng 21,5%, tương ứng tăng 34,44 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước. Nhóm hàng điện thoại, máy tính, điện tử và linh kiện các loại đạt kỉ lục với 68,4 tỉ USD, tăng 33%; hàng dệt may đạt 23,58 tỷ USD, tăng 9,5%; hàng giày dép đạt 13,19 tỷ USD, tăng 13,1%; nhóm hàng nhiên liệu khoáng sản tuy chỉ chiếm tỷ trọng 2% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước trong 11 tháng/2017 nhưng lại là nhóm hàng có tốc độ tăng cao nhất với trị giá đạt 3,94 tỷ USD tăng 26,4% so với cùng kỳ năm 2016. Nhóm hàng nông sản đạt 16 tỷ USD, tăng 16,5% và hàng thủy sản đạt 7,6 tỷ USD tăng 18,9%.
Trị giá nhập khẩu hàng hóa trong 11 tháng từ đầu năm 2017 đạt 191,3 tỷ USD, tăng 21,2% so với cùng kỳ năm trước và cao hơn mức nhập khẩu của cả năm 2016 (175 tỷ USD). Tiếp tục có tới 42/53 nhóm hàng tăng so với cùng kỳ năm 2016. Số nhóm hàng có kim ngạch nhập khẩu trên 1 tỷ USD là 31/53. Trong đó, tăng mạnh nhất về số tương đối là các nhóm hàng: dầu thô tăng 193,1%; hàng rau quả tăng 72,8%; cao su tăng 64,3%; hạt điều tăng 60,9%; than đá tăng 60,1%... so với cùng kỳ năm trước.
Nhờ những kết quả đáng khích lệ, thứ hạng về xuất nhập khẩu của Việt Nam (theo xếp hạng của WTO) đã tăng lên rõ rệt. Cụ thể, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tăng từ vị trí 50 trong năm 2007 lên vị trí 26 ghi nhận trong năm 2016. Trong khi đó, nhập khẩu của Việt Nam cũng tăng lên từ vị trí thứ 41 trong năm 2007 lên vị trí 25 trong năm 2016 và chắc chắn sẽ tiếp tục tăng bậc trong năm 2017.
Việt Nam hiện có trên 200 đối tác thương mại khắp toàn cầu, trong đó có 29 thị trường xuất khẩu và 23 thị trường nhập khẩu đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD trong 11 tháng năm 2017.
Trong đó có 4 thị trường xuất khẩu đạt kim ngạch trên 10 tỷ USD và 5 thị trường nhập khẩu trên 10 tỷ USD. Tổng trị giá trao đổi hàng hóa của Việt Nam với châu Á trong 11 tháng năm 2017 đạt 257,4 tỷ USD, tăng tới 25,7% so với cùng kỳ năm trước và là châu lục chiếm tỷ trọng cao nhất (67%) trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Tiếp theo là thị trường các nước châu Mỹ, với kim ngạch 62,16 tỷ USD, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm trước. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với châu Âu đạt 52,89 tỷ USD, tăng 13,8%; châu Đại Dương đạt 7,07 tỷ USD, tăng 24,5% và châu Phi là 6,25 tỷ USD, tăng 27,6%.
Thanh Tâm
