Giải mã nhiệm vụ “người sống sót”
Đọc thông điệp liên bang là một sự kiện thường niên quan trọng của Tổng thống Mỹ. Đây là dịp để Tổng thống điểm lại những thành tựu năm qua và trình bày phương hướng, chính sách đối nội, đối ngoại trong năm tới.
Bởi lẽ đó nên trong buổi Tổng thống trình bày thông điệp liên bang, tất cả Bộ trưởng trong nội các đều đến lắng nghe. Tuy nhiên, có một người muốn hay không cũng buộc phải vắng mặt. Đó chính là người được chỉ định làm "người sống sót".
Năm nay người được chỉ định vắng mặt chính là Bộ trưởng Nông nghiệp Sonny Perdue. Vào đêm 30/1, khi Tổng thống Donald Trump đọc Thông điệp liên bang, ông Sonny Perdue một mình được di chuyển đến địa điểm ở xa trụ sở Quốc hội và được bảo vệ nghiêm ngặt.
Đi cùng với ông là một sĩ quan mang theo vali hạt nhân đến địa điểm bí mật. Tất nhiên, danh tính của “người sống sót” cũng được giữ kín tới gần như phút chót.
Trước Bộ trưởng Sonny Perdue, nhiều quan chức Mỹ đã từng đảm đương nhiệm vụ này. Cựu Bộ trưởng Nhà ở và Phát triển đô thị dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan vào năm 1984 Samuel R. Pierce Jr. là “người sống sót” đầu tiên.
Sau đó, đến Bộ trưởng Nông nghiệp John Block, cựu Bộ trưởng Cựu chiến binh Ed Derwinski, cựu Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Donna Shalala...
Buổi đọc Thông điệp Liên bang quy tụ hầu hết các thành viên nội các, những quan chức cao cấp nhất trong Chính phủ. Do vậy, đây được xem là mục tiêu hàng đầu của những kẻ khủng bố. Sự thực, nếu khủng bố tấn công thành công có thể “xoá sổ” toàn bộ đội ngũ lãnh đạo chính quyền.
Vì lẽ đó, nên từ những năm 1960, trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh vốn tràn ngập nỗi lo về một cuộc chiến tranh hạt nhân, Chính phủ Mỹ đề xuất luôn có một quan chức trong nội các Mỹ được chỉ định là “người sống sót”. Nhân vật này sẽ đảm đương nhiệm vụ của Tổng thống và dẫn dắt đất nước nếu một vụ tấn công quy mô lớn khiến toàn bộ lãnh đạo thiệt mạng thực sự xảy ra.
Bởi sứ mạng to lớn như vậy, nên quy trình tuyển chọn “người sống sót” cũng khá gắt gao. Người được lựa chọn vị trí này phải đáp ứng những tiêu chuẩn chung theo đúng hiến pháp Mỹ quy định như trên 35 tuổi và phải sinh ra tại Mỹ.
Với năm nay, việc lựa chọn ông Perdue được xem là cách chính quyền tỏ ra muốn dung hoà giữa hai đảng phái. Ông Perdue là một trong những Bộ trưởng giành được tín nhiệm cao ở Thượng viện (tỷ lệ 87 thuận, 11 chống), khi hàng chục thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đã bỏ phiếu cho ông Perdue.
16 "người sống sót được chỉ định" gần đây nhất đều là đàn ông và chỉ có hai người phụ nữ từng nắm giữ trọng trách này trong suốt 24 năm qua. Lưỡng đảng, Dân chủ và Cộng hòa, đều có tiếng nói trong việc lựa chọn "người sống sót" để dẫn dắt một chính quyền giả định nếu xảy ra thảm kịch.
Quyền lực trôi qua tay
Công việc của “người sống sót” mang đến nhiều những cảm xúc cho người được lựa chọn. Họ được mật vụ bảo vệ và đưa đến những nơi ít ngờ. Là "người sống sót được chỉ định" tại Thông điệp Liên bang vào năm 1996, cựu Bộ trưởng y tế Donna Shalala dưới thời Bill Clinton cho biết, bà theo dõi bài diễn văn của Tổng thống trước Thượng viện và Hạ viện từ chính Phòng Roosevelt tại Nhà Trắng.
Trong khi đó, “người sống sót” Dan Glickman, cựu Bộ trưởng Nông nghiệp, rời khỏi Thủ đô Washington D.C. và đến thăm con gái ở New York khi Tổng thống Bill Clinton đọc Thông điệp Liên bang năm 1997. Ông Glickman kể rằng sau bài diễn văn, ông đã đi bộ qua 10 dãy nhà trong mưa và tuyết lạnh để quay trở về căn hộ của con gái.
"Tôi vẫn không thể tưởng tượng được mới chỉ ba tiếng trước đó thôi tôi là người đàn ông quyền lực nhất thế giới còn sau khi Thông điệp Liên bang kết thúc, thậm chí tôi còn chẳng thể gọi nổi một chiếc taxi. Kỷ niệm đó nhắc nhở tôi một điều rằng, quyền lực có thể dễ dàng trôi qua tay ta như thế nào", cựu Bộ trưởng Nông nghiệp nhớ lại.
Còn với ông Bill Richardson, Bộ trưởng Năng lượng trong chính quyền Tổng thống Bill Clinton, từng là “người sống sót” kể lại, ông cùng gia đình đã chuyển đến vùng Oxford, bang Maryland trong vài ngày, sinh hoạt trong một phạm vi được Cơ quan Mật vụ bảo vệ trong thời gian diễn ra thông điệp liên bang.
Sau khi Tổng thống Clinton đã trở về Nhà Trắng an toàn, đội mật vụ mới đến gặp ông để thông báo kết thúc nhiệm vụ; sau đó họ trở về Washington. “Thú thật tôi cũng rất cảnh giác trong khoảng thời gian Tổng thống phát biểu”, ông Richardson nhớ lại.
Xem thêm>> Mỹ: Nữ sinh 12 tuổi nổ súng giữa trường vì nhầm tưởng đồ chơi?