Tấn công tàn độc
Sau thảm họa xả súng kinh hoàng tại Las Vegas vài ngày trước, những người ủng hộ kiểm soát súng tiếp tục lên tiếng kêu gọi Chính phủ Mỹ cần có các giải pháp thắt chặt quy định về vũ khí.
Tranh cãi về quyền sở hữu súng trong dân chúng đã trở thành đề tài tranh cãi quen thuộc trong vài năm trở lại đây ở Mỹ.
Một phần vì những vụ án liên quan đến súng diễn ra ngày càng tàn độc, phần khác người ta lo ngại việc mua bán vũ khí dễ dàng sẽ là điều kiện cho khủng bố càng thêm hoành hành.
NRA có ảnh hưởng quyền lực rất lớn ở Mỹ.
Nhưng bất chấp vô số các cuộc thăm dò cho thấy sự hưởng ứng nhiệt tình của công chúng với các biện pháp như kiểm soát danh tính người mua súng, hay hạn chế các loại súng gây sát thương lớn, song ở cấp độ liên bang gần như không có bất cứ thay đổi nào đáp ứng lại.
Với cách thức tấn công tàn bạo cùng lượng người thương vong lên tới con số khủng khiếp ở Las Vegas lần này, một lần nữa, áp lực từ công chúng lại gia tăng lên chính quyền.
Tuy nhiên, giới phân tích chỉ ra rằng, để thay đổi quyền kiểm soát súng ở Mỹ vẫn không phải chuyện một sớm một chiều, bởi có quá nhiều cản trở.
Quyền lực ngầm...
Hiệp hội Súng trường Quốc gia là một trong những nhóm lợi ích có ảnh hưởng nhất trên chính trường Mỹ. Hiệp hội này có ảnh hưởng lớn không chỉ vì nguồn tài trợ dồi dào dành cho các chính trị gia, mà còn vì tổ chức này có lượng thành viên đông đảo lên tới 5 triệu người.
Trong nhiều năm qua, NRA thông qua vận động hành lang đã chống lại hầu hết các kiến nghị thắt chặt quy định về sở hữu súng ở cả cấp liên bang và tiểu bang, không cho các biện pháp hạn chế đi vào hoạt động.
Năm 2016 NRA dành 4 triệu USD vận động hành lang và đóng góp trực tiếp cho các chính trị gia, bên cạnh số tiền 50 triệu USD vận động chính trị, trong đó có một khoản ước tính 30 triệu USD hỗ trợ cho Tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử năm ngoái, theo BBC.
Tổng ngân sách hàng năm của NRA rơi vào khoảng 250 triệu USD, phân bổ cho các chương trình giáo dục, cơ sở vật chất, các sự kiện thành viên, tài trợ, tuyên truyền pháp luật và những hoạt động liên quan.
NRA nổi danh ở Washington như một lực lượng chính trị vừa có thể nâng đỡ, vừa có khả năng vùi dập một bất cứ chính khách có tiếng nói nào.
Nhờ vào quyền lực ngầm cùng khả năng tài chính mạnh mẽ, NRA đứng đằng sau các nhóm chính trị tấn công mọi đối thủ rắn mặt nhất muốn chống lại mình.
Nhóm ủng hộ kiểm soát súng được hỗ trợ bởi các nhân vật có tầm ảnh hưởng như cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg, đã trở nên có tổ chức hơn trong những năm gần đây và trở thành một đối trọng với sức mạnh chính trị của NRA.
Tuy nhiên, chừng nào các chính khách từ nhóm này còn chưa có được vị thế trong Quốc hội và giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử, NRA sẽ vẫn nắm chắc ngai vàng của mình.
Và sự cản trở của tòa án
Bất kể công dân từ già trẻ lớn bé đều được Hiến pháp Mỹ bảo vệ quyền sở hữu vũ khí.
Sau vụ nổ súng trường học năm 2012 tại Newtown, Connecticut – có 21 bang trên nước Mỹ thông qua luật Kiểm soát súng mới, bao gồm cả lệnh cấm vũ khí tấn công ở Connecticut, Maryland và New York.
Một số dự luật khác chặt chẽ hơn cũng được đề nghị lên Quốc hội. Tuy nhiên, hệ thống tư pháp Mỹ lại trở thành rào cản lớn nhất.
Trong những năm gần đây, Tòa án Tối cao đã hai lần phán quyết quyền sở hữu vũ khí cá nhân cũng như sở hữu súng được ghi nhận trong Hiến pháp.
Tu chính án thứ hai nói rằng "một lực lượng dân quân theo quy chuẩn là rất cần thiết đối với an ninh của một quốc gia tự do, quyền của người dân được phép sở hữu và mang theo vũ khí là điều không được vi phạm".
Các nhóm ủng hộ kiểm soát súng đã lập luận rằng nội dung của Tu chính án chủ yếu tập trung vào mục đích thiết lập nên lực lượng dân quân tiêu chuẩn.
Tuy nhiên, trong năm 2008, một tòa án nhấn mạnh, nội dung của Tu chính án thứ hai cung cấp quyền sở hữu vũ khí rộng rãi, không bị ràng buộc và cấm mọi hành động hạn chế các quyền này.
Kể từ đó đến nay, tòa án cấp không còn xem xét các đề nghị về kiểm soát súng. Trong khi Tòa án Tối cao cũng từ chối mọi lập luận mới.
Tuy nhiên, với việc Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm Neil Gorsuch làm Thẩm phán Tối cao nước Mỹ, các nhà quan sát cho rằng nhân vật này có thể sẽ giải thích lại Tu chính án thứ hai theo một nghĩa khác.
Chỉ cần hệ thống tư pháp thay đổi quan điểm, nỗ lực về kiểm soát súng sẽ một lần nữa trở lại.
