Khi xảy ra tai nạn giao thông, hầu hết người chủ phương tiện đều phân bua hỏng hóc do phương tiện. Phía nạn nhân lại cho là người điều khiển phương tiện không làm chủ được tốc độ...
Từ những vụ tai nạn đến những kết quả bất ngờ
Gần đây nhất, trong vụ bác sĩ lái xe “điên” gây tai nạn làm 2 người chết trên đường Lý Thái Tổ (quận 10, TP.HCM) ngày 7/10, theo lời khai ban đầu của chủ xe Trần Anh Huy, nguyên nhân do xe của hãng Toyota bị kẹt chân ga, rồi túi khí bung ra không đúng lúc làm tầm nhìn bị hạn chế... Sau khi tai nạn xảy ra, một cuộc giám định đã được tổ chức tại chính hãng xe Toyota. Kết quả giám định đã bác bỏ lời khai ban đầu của Trần Anh Huy vì nguyên nhân chính được xác định lỗi do người lái.
 |
| Vụ tai nạn kinh hoàng ngày 7/10 tại TP.HCM. |
Để phân định được lỗi tại chủ xe hay tại chiếc xe, có lẽ còn phải mất rất nhiều thời gian. Mới đây, chúng tôi tìm đến đại tá Phạm Ngọc Hiền, Phó Viện trưởng Viện khoa học hình sự Bộ Công an (phía Nam) để trao đổi về vấn đề này. Từng chỉ huy và trực tiếp điều tra nhiều vụ tai nạn, đại tá Phạm Ngọc Hiền không bỏ sót những chi tiết dù nhỏ nhất. Ký ức về vụ xe ô tô chở 33 người toàn cựu chiến binh bị lật trên đèo Lò Xo (Kon Tum) vẫn còn như in trong tâm trí của ông.
Vụ tai nạn xảy ra vào ngày 21/4/2005. Chiếc xe mang BKS 29L-6472 thả dốc đèo và lao vun vút trên mặt đường rồi bất ngờ lọt thẳng xuống vực ở độ sâu khoảng 90 mét. 31 hành khách và tài xế thiệt mạng. Chỉ còn người phụ lái và anh bộ đội - hành khách duy nhất sống sót. Vấn đề đặt ra là lỗi do phụ lái gây ra tai nạn hay do tài xế bất cẩn? Một giả thuyết khác, có phải xe hư hỏng khi đang đổ dốc?
Máy móc phương tiện gây tai nạn được tháo ra để kiểm tra từng chi tiết. Sau 2 tháng điều tra vất vả, kết quả đưa ra thật bất ngờ. Nguyên nhân xảy ra tai nạn do lỗi kỹ thuật xe. Hệ thống phanh hỏng khiến xe lao với tốc độ cao phóng thẳng xuống vực sâu. Người phụ xe sống sót trên chuyến xe kinh hoàng không trực tiếp ngồi vô lăng.
Kết quả giám định pháp y cho thấy, phía trước lồng ngực tài xế có dấu ấn tròn to bằng đúng vô-lăng. Xương sườn ở vị trí ngực gãy vụn. Đối chiếu lời khai của anh bộ đội, hành khách duy nhất còn sống sót khớp với kết quả điều tra. Vụ tai nạn khép lại và các tình tiết nghi vấn được đưa ra ánh sáng. Đại tá Phạm Ngọc Hiền chia sẻ, việc giám định xe gây tai nạn rất quan trọng và nó quyết định vấn đề lỗi gây ra tai nạn từ đâu.
Nhiều trường hợp, xảy ra tai nạn, chủ xe khai báo gian dối và trục lợi các hãng bảo hiểm. Cách đây không lâu, đại tá Hiền từng chỉ huy điều tra một vụ xe Land cruiser lao thẳng vào tường và bắt công ty bảo hiểm X bồi thường thiệt hại. Theo lời chủ xe, người này leo lên xe, mở khóa và xe tông thẳng vào bức tường nhà để xe nên thiệt hại nặng nề.
Phía công ty bảo hiểm đã kết hợp cùng Viện Khoa học Hình sự điều tra vụ tai nạn trên. Kết quả rất bất ngờ: chủ xe không phải là người trực tiếp điều khiển phương tiện. Trên xe có một chi tiết rất đắt giá. Sau khi kiểm nghiệm hiện trường, các điều tra viên phát hiện một vết máu rất nhỏ và còn mới bám trong kẽ của vô-lăng. Mẫu máu có ở hiện trường và mẫu máu của chủ xe Land cruiser được mang đi xác nghiệm ADN.
Hai mẫu máu không trùng khớp. Biết bị lộ, chủ xe thừa nhận, nguyên nhân xảy ra tai nạn do vợ ông tự gây ra tai nạn khi đang tập lái xe. Tấm kính trên xe bắn vào người làm chị này bị thương và để lại vết máu trên vô-lăng. Từ kết quả giám định của Viện Khoa học Hình sự, công ty bảo hiểm X có quyền từ chối trách nhiệm bồi thường cho chủ xe.
Tai nạn do xe hỏng, trách nhiệm thuộc về ai?
 |
| Khi xảy ra tai nạn giao thông, hầu hết người chủ phương tiện đều phân bua hỏng hóc do phương tiện. Ảnh minh họa |
Các phương tiện cơ giới trước khi được đưa ra lưu thông trên đường đều phải trải qua một quá trình đăng kiểm nghiêm ngặt. Trong quá trình đăng kiểm, chủ xe hoặc tài xế phải có trách nhiệm với chính chiếc xe mình điều khiển.
Ông Nguyễn Hồng Quang, giám đốc trung tâm đăng kiểm xe cơ giới (quận 7) cho rằng, nếu xe xảy ra tai nạn thiệt hại nặng thì coi như tem đăng kiểm không còn hiệu lực. Chủ xe lúc này phải có nghĩa vụ mang xe tái đăng kiểm dù chưa hết hạn. Một quy trình đăng kiểm dành cho xe mới kéo dài khá lâu. Chu kỳ 2,5 năm cho đợt đăng kiểm đầu tiên; 1,5 năm cho những lần sau và kéo dài suốt 7 năm. Những phương tiện có tuổi đời già, cách 6 tháng phải đăng kiểm một lần.
Ông Vũ Trọng Chinh, chuyên viên công ty bảo hiểm Dầu khí cho rằng, pháp luật không quy định việc chủ phương tiện phải khai báo "tiểu sử bệnh tật" của xe nên khó phát hiện được phương tiện đó đã gây tai nạn chưa.
Hiện các trung tâm đăng kiểm chỉ kiểm tra những lỗi hiện tại trực tiếp, còn những lỗi tiềm ẩn thì... bó tay. Với những lỗi phức tạp, ở các nước có công nghệ tiên tiến, việc xác định được sử dụng dựa trên máy móc công nghệ hiện đại để kiểm tra.
Con số của Cục Đăng kiểm đưa ra vào cuối tháng 9 vừa qua khiến nhiều người phải giật mình. Lỗi về hệ thống phanh được xếp đầu bảng trong tất cả các lỗi kỷ thuật về đăng kiểm.
Ông Nguyễn Hồng Quang, Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới (quận 7, TP.HCM) nhấn mạnh: "Nguyên nhân tai nạn giao thông có nhiều dạng, song lỗi về hệ thống phanh, lái, gầm xe cần phải được xem lại. Tỷ lệ lỗi ngay trong lần kiểm định đầu tiên ở hệ thống phanh chiếm 52,6%; hệ thống lái 31,7% và lỗi bánh xe có tỷ lệ 11,6%. Nhắc đến lỗi tiềm ẩn của phương tiện cơ giới, tại các trung tâm kiểm định của Việt Nam, gần như lỗi áp suất dầu phanh của dòng xe Inova Toyota thì không thể nào phát hiện được. Vì đây là những lỗi tiềm ẩn nên người điều khiển phương tiện giao thông chỉ có thể mường tượng chuyện xe mắc lỗi khi xảy ra tai nạn. Thời khắc xảy ra tai nạn rất nhanh, bản thân người điều khiển phương tiện không thể cảm nhận được lỗi vừa gây ra là khách quan hay chủ quan”.
| Thời gian qua, Bộ GTVT khuyến khích chủ xe nên lắp đặt hệ thống hộp đen để ghi lại hành trình và diễn biến trên xe. Giá của mỗi hộp đen ở Việt Nam được rao bán trong khoảng trên dưới 20 triệu đồng. Tất cả những dữ liệu trước, trong và sau khi gây tai nạn đều được lưu trữ. Hộp đen sẽ giúp cơ quan điều tra có kết quả chính xác hơn từ những giám định tại hiện trường và dựa và kết quả kiểm định xe gây tai nạn. |
Văn Hưng
