Những ngày đen tối
Đêm 17/8, một phần tử cực đoan thuộc tổ chức nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã lái xe tải đâm vào đám đông trên phố đi bộ Las Ramblas ở Barcelona khiến ít nhất 14 người thiệt mạng và khoảng 130 người khác bị thương.
Ngay sau đó chỉ vài giờ, cũng tại Tây Ban Nha, vào rạng sáng ngày 18/8, một vụ đâm xe khác với kịch bản tương tự lại tiếp tục xảy ra ở thị trấn Cambrils khiến 7 người bị thương, trong đó có 1 cảnh sát.
Cũng trong ngày hôm đó, một đối tượng cầm dao đã thực hiện vụ tấn công ở trung tâm thành phố Turku, phía Tây Nam Phần Lan khiến 10 người thương vong. Ngoài ra, hãng tin Reuters cho biết, cảnh sát cũng đang truy lùng những kẻ gây ra vụ tấn công bằng dao tại khu vực Elberfeld của thành phố Wuppertal khiến 1 người thiệt mạng và 1 người khác bị thương vào hôm 18/8.
Tiếp tục trong chuỗi những vụ tấn công trên gây nỗi kinh hoàng bao trùm châu Âu, sáng 19/8, một người đàn ông cầm dao đã đâm chém loạn xạ vào người đi bộ ở thành phố Surgut của Nga. Kẻ này sau đó đã bị cảnh sát bắn hạ ngay lập tức. Vụ việc khiến 8 người bị thương, không có ai thiệt mạng...
Mạng tin Amaq của IS sau đó đã tuyên bố rằng “các chiến binh” của tổ chức khủng bố này đã thực hiện cả hai vụ tấn công tại Tây Ban Nha.
Liên tiếp những vụ tấn công trong khoảng thời gian ngắn ở châu Âu khiến người dân, giới chức các nước này vô cùng lo lắng và quan ngại về sự lan rộng của chủ nghĩa khủng bố, cũng như những bất ổn an ninh vốn luôn trong tình trạng “mong manh” ở lục địa này.
Bên cạnh đó, những diễn biến này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo khẩn cấp về lỗ hổng an ninh ở các nước châu Âu. Mối họa từ các đối tượng cực đoan được những tổ chức như IS huấn luyện thành những chiến binh khủng bố đang gây lo sợ.
Phát biểu tại cuộc họp báo về vấn đề an ninh cuối tuần trước, Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy khẳng định, một trong những mối quan tâm hàng đầu của châu Âu hiện nay chính là cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố.
“Theo báo cáo tại cuộc họp Hội đồng Châu Âu mới đây, vấn đề ưu tiên hiện nay của châu Âu là chống khủng bố. Chúng ta thấy rõ điều đó sau các vụ tấn công tại Paris, Nice, London, Berlin cách đây không lâu. Trong bối cảnh ấy, chúng tôi đặc biệt quan tâm đến việc phân loại thông tin tình báo và theo dõi, trừng trị những kẻ phạm tội để tránh lặp lại một thảm kịch đau lòng như vụ tấn công tại Barcelona”, ông Rajoy phát biểu.
Ủy ban châu Âu cũng lên án những vụ tấn công tại Tây Ban Nha và nhấn mạnh, những hành động “hèn nhát và không thể tha thứ” trên nhằm phá hoại cuộc sống yên bình của những người dân châu Âu.
Những vụ tấn công như “từ trên trời rơi xuống”
Những vụ tấn công mới nhất đều sử dụng phương pháp tương tự những vụ khủng bố trước đó tại Mỹ và các quốc gia châu Âu. Các vụ tấn công được thực hiện bởi những cá nhân có liên quan tới mạng lưới thánh chiến toàn cầu. Những vụ tấn công như bất ngờ đâm xe vào đám đông, cầm dao đâm loạn xạ, với dân thường chẳng khác gì tai họa rơi từ trên trời xuống đầu họ.
IS và những kẻ thề trung thành với tổ chức này đều mang súng, dao, bom và xe tải lớn, sau đó điên cuồng tàn sát những người dân phương Tây. Có thể nói, chính quyền các quốc gia châu Âu đang phải đối mặt với những thách thức mới và nguy cơ bạo lực từ những “chiến binh Hồi giáo” trở về từ các vùng chiến sự Trung Đông, cũng như những kẻ được “nhồi sọ” từ tư tưởng IS đang sống tại các địa phương.
“Chúng ta đang thấy một mối tương quan: Sau khi IS mất đi lãnh thổ (ở các quốc gia Trung Đông), chúng lại càng quan tâm hơn tới những khu vực như Mỹ và châu Âu”, Tiến sĩ Jessica Stern, chuyên gia nghiên cứu chủ nghĩa khủng bố tại đại học Boston (Mỹ) nói trên tờ Newsweek.
Đồng tình với quan điểm trên, chuyên gia an ninh Mỹ Fran Townsend, cố vấn của cựu Tổng thống Mỹ George W.Bush, cho rằng “chúng ta không nên quá ngạc nhiên” khi thấy IS “đang tìm kiếm cơ hội trả đũa” các nước phương Tây trong lúc lực lượng này đang thất thủ tại Trung Đông.
Các chuyên gia cũng lưu ý, mối đe dọa an ninh đối với Mỹ và các quốc gia châu Âu không chỉ tới từ tổ chức khủng bố IS, nó còn xuất phát từ những cuộc tấn công theo kiểu “sói đơn độc”, được thực hiện bởi những phần tử có tư tưởng bất mãn với xã hội.
Những người đó thường là lao động nhập cư và cảm thấy khó hòa nhập với xã hội, đặc biệt là ở các nước châu Âu. Lợi dụng tâm lý đó, năm 2014, thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi đã kêu gọi những phần tử có tư tưởng chán ghét xã hội tham gia vào tổ chức của hắn, nhằm xây dựng một Vương quốc Hồi giáo.
Nhưng tới hiện tại, diện tích đất mà IS chiếm giữ còn rất nhỏ, Baghdadi cũng được cho là đã chết. Hầu hết các quốc gia phương Tây đều ủng hộ những nỗ lực của liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu trong cuộc chiến chống IS ở Syria và Iraq, cùng với đó là chiến dịch độc lập của Nga và Iran tại hai quốc gia nêu trên.
Cơ sở hạ tầng bị tàn phá, số lượng chiến binh ngày càng giảm, IS ngày càng tỏ ra bất lực và khó tìm thấy cơ hội phát triển như trước đây nên chúng đã tìm cách mang bạo lực và chủ nghĩa cực đoan gieo rắc vào các quốc gia châu Âu. “Lục địa già” này dường như đang trở thành vùng đất dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết, khi phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công ở bất cứ nơi nào, thời điểm nào và bởi những đối tượng, hình thức ít ai có thể lường trước.
Theo phân tích của các chuyên gia an ninh, cùng với những biện pháp chống khủng bố truyền thống như việc điều tra, tiêu diệt các lực lượng khủng bố, Chính phủ các quốc gia châu Âu phải khắc phục những lỗ hổng trong chính sách an ninh và đập tan những luồng tư tưởng cực đoan đang xâm nhập vào lục địa thông qua nhiều phương thức khác nhau, đặc biệt là trên mạng internet.
Xem thêm: Lý do Mỹ không rút quân khỏi Afghanistan sau 16 năm
D.T