Bộ luật Hình sự 2018 có hiệu lực từ 1/1/2018 đã cụ thể hóa về lưu lượng xả thải và số lần vượt quy chuẩn để làm căn cứ xử lý hình sự với đối các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp gây ô nhiễm.
Trao đổi với PV về tội danh gây ô nhiễm môi trường đã được cụ thể hoá trong Bộ luật hình sự 2015, ông Hoàng Văn Thức - Phó Tổng cục trưởng tổng cục Môi trường (bộ Tài nguyên và môi trường) cho biết DN không chú trọng đầu tư công nghệ sản xuất hoặc hệ thống xử lý môi trường hiện đại, rất dễ vướng vào vòng lao lý.
Ông Thức cho biết, theo thống kê của tổng cục Môi trường, trong hai năm 2015-2016, qua thanh tra gần 1.000 DN, phát hiện 25-30% DN xả thải vượt quy chuẩn.
Nếu trước kia, khi DN, chủ cơ sở sản xuất có vi phạm liên quan đến xả thải khó bị xử lý hình sự, thì nay Bộ luật Hình sự 2015 đã định lượng và đưa các vi phạm này vào "khung" xử lý hình sự.
"Bộ luật Hình sự 2009 quy định chủ các cơ sở sản xuất, DN bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng về môi trường. Tuy nhiên, trên thực tế rất khó xác định được thế nào là gây hậu quả nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng về môi trường. Căn cứ nêu trên mang tính định tính nên khó truy cứu trách nhiệm hình sự", ông Thức cho biết.
"Bộ luật Hình sự 2015 đã bổ sung, định lượng hóa các vi phạm môi trường của DN, như lưu lượng xả thải, khối lượng chất thải rắn thải ra, số lần vượt quy chuẩn môi trường… để làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự".
Phó Tổng cục trưởng tổng cục Môi trường cũng nhận định đây là một chế tài rất mạnh, mang tính răn đe rất cao, với các khung có thể bị xử lý hình sự, nếu chủ các cơ sở sản xuất, DN không chú trọng đầu tư công nghệ sản xuất hoặc hệ thống xử lý môi trường hiện đại, không làm tốt công tác bảo vệ môi trường, không kiểm soát được nguồn và mức độ xả thải, để vượt quy chuẩn nhiều lần.
Điều 235 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội gây ô nhiễm môi trường:
Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù 1-5 năm với các hành vi:
- Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường chất thải nguy hại hoặc chất hữu cơ khó phân hủy cần phải loại trừ trái quy định của pháp luật từ 3.000kg đến dưới 5.000kg.
- Xả thải ra môi trường từ 5.000 m3/ngày đến dưới 10.000m3/ngày nước thải có các thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên.
- Xả nước thải ra môi trường có chứa chất phóng xạ gây nhiễm xạ môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 2 lần đến dưới 4 lần.
- Xả ra môi trường từ 5.000 m3/ngày đến dưới 10.000 m3/ngày nước thải có độ PH từ 0 đến dưới 2 hoặc từ 12,5 đến 14.
- Thải ra môi trường từ 300.000 m3/giờ đến dưới 500.000m3/giờ bụi, khí thải vượt quá quy chuẩn kỹ thuật về chất thải 10 lần trở lên.
- Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường chất thải rắn thông thường trái quy định của pháp luật từ 200.000 kg đến dưới 500.000 kg.
- Chất thải có chứa chất phóng xạ, gây nhiễm xạ môi trường thuộc nguồn phóng xạ loại có mức độ nguy hiểm trung bình theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn bức xạ - phân nhóm và phân loại nguồn phóng xạ vượt quy chuẩn cho phép.
- Phát tán ra môi trường bức xạ, phóng xạ vượt quá quy chuẩn kỹ thuật hoặc vượt mức giới hạn theo quy định từ 2 lần đến dưới 4 lần.
Các hành vi vi phạm này nếu ở mức cao hơn có thể bị phạt tiền từ 1-3 tỷ đồng hoặc phạt tù 3-7 năm.
Những trường hợp vi phạm những hành vi nêu trên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, sẽ bị phạt tiền từ 50-500 triệu đồng hoặc phạt tù 3 tháng đến 2 năm.
Theo Xuân Long/Tuổi trẻ
