Cơ quan CSĐT Công an huyện Thạnh Hóa (tỉnh Long An) quyết định không khởi tố vụ PV bị hành hung gần nhà máy xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa với lý do các PV không bảo đảm yếu tố "đang thi hành công vụ" khiến những nhà báo, PV hoạt động trong lĩnh vực báo chí không khỏi bất ngờ.
Theo đó, CSĐT Công an huyện Thạnh Hóa cho rằng, PV Phạm Đức Cảnh, Cao Thị Kim Ngân (đài Phát thanh và Truyền hình Long An) chưa có thẻ nhà báo, đi tác nghiệp không có kế hoạch cụ thể bằng văn bản… Các PV khi tiếp xúc với người làm việc tại nhà máy Tâm Sinh Nghĩa lại không giới thiệu là PV báo, đài. Cơ quan CSĐT cho rằng khi tác nghiệp, các PV này mặc trang phục không có lô gô của cơ quan báo chí là không bảo đảm yếu tố "đang thi hành công vụ".
Một lý do nữa mà cơ quan CSĐT Công an huyện Thạnh Hóa quyết định không khởi tố vụ án hình sự vì cho rằng hành vi lấy thẻ nhớ và máy quay phim, đe dọa PV của đối tượng Đỗ Văn Tiến (SN 1985) không cấu thành tội phạm.
CSĐT cũng không đề cập đến vấn đề xử lý những đối tượng có hành vi tấn công hoặc làm hư hỏng tài sản của nhóm PV, gồm: Tiến, Nguyễn Văn Minh (SN 1994; ngụ xã Châu Pha, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), công nhân đang thi công hàng rào nhà máy Tâm Sinh Nghĩa; Phạm Văn Dũng (SN 1956; ngụ xã Tân Đông, huyện Thạnh Hóa) làm thuê cho nhà máy Tâm Sinh Nghĩa, không có hợp đồng lao động.
Nhận định những vấn đề pháp lý xung quanh vụ việc này, Thạc sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp, đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho hay: “Các đối tượng hành hung PV đập phá tài sản và lấy đi thẻ nhớ... Những hành vi này không chỉ xâm hại sức khỏe, danh dự nhân phẩm mà còn xâm hại quyền sở hữu tài sản và hoạt động nghề nghiệp của PV. Bởi vậy, cần xem xét toàn diện tất cả các lỗi vi phạm và các dấu hiệu tội phạm xâm phạm sức khỏe, tài sản, quyền tự do đi lại cư trú, danh dự nhân phẩm và hoạt động công vụ của các PV thì mới giải quyết triệt để vụ việc”.
Theo Luật sư Đặng Văn Cường, nếu chưa đủ căn cứ xử lý hình sự về các tội danh như: Cướp tài sản, Chống người thi hành công vụ, Bắt giữ người trái pháp luật... thì những đối tượng hành hung PV trong vụ việc này cũng phải bị xử lý hành chính theo quy định tại Nghị định số 176/2013/NĐ-CP về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự xã hội. Nếu không đồng ý với kết quả xác minh tin báo, tố giác tội phạm thì các PV có quyền khiếu nại kết quả xác minh đó tới Viện trưởng viện Kiểm sát cùng cấp để được giải quyết.
Đánh giá về kết luận không khởi tố vụ án của cơ quan CSĐT Công an huyện Thạnh Hóa (tỉnh Long An) vì các PV không bảo đảm yếu tố "đang thi hành công vụ", luật sư Đặng Văn Cường cho rằng: "Lý do mà cơ quan điều tra đưa ra ở trên chưa thuyết phục".
Vị Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp đưa ra căn cứ pháp lý, theo quy định tại Điều 257, Bộ luật Hình sự về tội Chống người thi hành công vụ:
"1. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm: Có tổ chức; phạm tội nhiều lần; xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội; gây hậu quả nghiêm trọng; tái phạm nguy hiểm".
Theo đó, đối tượng tác động của tội phạm này là người đang thi hành công vụ. Người thi hành công vụ là người được Nhà nước hoặc xã hội giao cho những nhiệm vụ, quyền hạn nhất định trong quản lý lĩnh vực hành chính Nhà nước nhất định (cán bộ thuế vụ, cảnh sát giao thông, bộ đội biên phòng...).
Người đang thi hành công vụ phải là người thi hành một công vụ hợp pháp, mọi thủ tục, trình tự thi hành phải bảo đảm đúng pháp luật. Nếu người thi hành công vụ lại là người làm trái pháp luật mà bị xâm phạm thì hành vi của người có hành vi xâm phạm không phải là hành vi chống người thi hành công vụ.
"Vì đài Phát thanh và Truyền hình Long An là cơ quan Nhà nước nên các PV đi tác nghiệp, thực hiện nhiệm vụ liên quan đến quản lý hành chính Nhà nước mà tòa báo giao phó thì đều là thực hiện nhiệm vụ, công vụ", luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh.
Theo luật sư Đặng Văn Cường, trong vụ việc nhóm PV báo, đài Long An bị hành hung khi đang tác nghiệp tại khu vực nhà máy xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa, cơ quan công an cần xác minh tại cơ quan quản lý PV đó để xác định nhiệm vụ được giao là gì, có phải là việc công, phục vụ lợi ích chung cộng đồng hay là việc riêng. Nếu cơ quan báo chí trả lời là việc công, được phân công thực hiện nhiệm vụ thì đó là căn cứ để giải quyết vụ việc. Pháp luật về báo chí cũng không có quy định về việc chỉ có PV thường trú mới được xác minh, điều tra, viết bài trên địa bàn mình thường trú, vì thế lý do mà cơ quan điều tra đưa ra ở trên chưa thuyết phục.
Nếu không đồng ý với kết quả xác minh, giải quyết tin báo tố giác tội phạm nêu trên thì các PV có quyền khiếu nại gửi tới Viện trưởng viện Kiểm sát cùng cấp theo quy định pháp luật, đặc biệt là cần đề nghị cơ quan công can làm rõ hành vi chống người thi hành công vụ và hành vi cướp tài sản (dùng vũ lực hành dung và lấy đi thẻ nhớ máy ghi hình) để làm căn cứ xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.
Việt Hương