Vòng đàm phán thứ 5 trong tiến trình Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) đã kết thúc mà không được thành công như mong muốn.
Trước đó các nhà quan sát dự kiến, đây là vòng đàm phán quan trọng để đạt được đồng thuận trong các thủ tục rời đi trước khi chuyển sang bàn luận về quan hệ thương mại trong tương lai.
Thủ tướng Theresa May dường như đã thất bại trong nỗ lực tìm kiếm sự nhượng bộ từ EU.
Phát biểu trước báo giới, Trưởng đoàn đàm phán của EU Michel Barnier bày tỏ sự thất vọng khi không có một sự đột phá nào.
Vòng đàm phán lần 5 được kỳ vọng sẽ giải quyết 3 vấn đề: Số tiền mà Anh phải trả trước khi “ly hôn”, phân định đường biên giới giữa Bắc Ireland và Ireland, quyền lợi của công dân EU đang sống tại Anh và ngược lại.
Trong khi vấn đề quyền lợi của công dân hai bên đã đạt được những thỏa thuận cuối cùng thì ngược lại, bế tắc lớn nhất giữa châu Âu và Anh hiện tại là việc London sẽ thanh toán nghĩa vụ tài chính trước khi rời đi như thế nào.
Hiện Anh vẫn chưa đưa ra được một đề xuất cụ thể cho số tiền mà họ sẽ trả cho Liên minh châu Âu. Phía EU cho biết, tổ chức này sẽ chỉ chuyển sang giai đoạn đàm phán về thương mại sau khi phía Anh có lộ trình thanh toán rõ ràng. Đây cũng là trở ngại lớn nhất khiến Anh chưa thể rời khỏi EU theo kế hoạch vào ngày 29/3/2019.
Dù phía London muốn thúc đẩy nhanh chóng tiến trình rời khỏi Liên minh châu Âu, các quan chức EU vẫn giữ nguyên thái độ cứng rắn trong đàm phán về Brexit.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker còn so sánh Anh như một người bạn vào quán bar, gọi thật nhiều bia để uống rồi bỏ về mà không mảy may nghĩ đến việc góp tiền trả.
Ông cho rằng đó là hành động phi lý và Anh phải thực hiện nghĩa vụ của mình.
Ngược lại, Bộ trưởng Brexit Anh David Davis nói sau vòng cuối vòng đàm phán thứ 5, đây là cuộc đàm phán phức tạp nhất trong lịch sử và ông không muốn xảy ra sai sót nào khiến nước Anh thiệt hại hàng tỷ bảng.
Ông D.Davis nhấn mạnh, Anh sẽ chỉ sẵn sàng thực hiện những cam kết tài chính trước khi cuộc đàm phán mở ra khả năng quan hệ thương mại giữa Anh với EU.
Ngoài ra, người đứng đầu phụ trách tiến trình Brexit còn cảnh báo, Anh có thể đơn phương rời đi mà không cần thông qua bất kỳ thủ tục nào và EU khi đó sẽ mất trắng nếu vẫn tiếp tục duy trì những yêu cầu được cho là vô lý đối với quốc gia này.
Tuy nhiên, sau đó khi phát biểu trước Quốc hội Anh, ông David Davis đính chính lại Anh “không có ý định rút khỏi đàm phán Brexit”.
Anh sẽ thiệt hại nặng nề về kinh tế nếu không đạt được thỏa thuận thương mại với EU.
Được biết, khoản tiền ước tính mà Anh phải thanh toán nốt trước khi kích hoạt Brexit dao động từ 60 tỷ đến 100 tỷ euro theo yêu cầu của các nước EU, đặc biệt là Đức và Pháp, hai rường cột của Liên minh châu Âu.
Bộ trưởng Brexit Anh David Davis đã thẳng thừng tuyên bố, Anh sẽ không đời nào trả số tiền lên tới hàng trăm tỷ như vậy.
Sau cuộc gặp song phương hôm 16/10, giới quan sát dự đoán tình hình có thể trở nên khả quan hơn khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker và Thủ tướng Anh Theresa May tuyên bố cùng nhau thúc đẩy các nỗ lực để đạt được một thỏa thuận cho việc nước Anh rời khỏi EU.
Tuy nhiên, một lần nữa phía EU không tiếp tục yêu cầu London phải chịu nhượng bộ trước 27 nước thành viên EU còn lại trước khi bắt đầu đàm phán thương mại. Giới phân tích cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy chuyến công du tới Brussels của Thủ tướng Anh Theresa May đã không mang lại được bất kỳ đột phá nào.
Bế tắc Brexit có được giải tỏa hay không sẽ được thảo luận tiếp trong cuộc họp Thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo và nguyên thủ quốc gia các nước EU trong hai ngày 19-20/10 tại Brussels để đánh giá tổng kết các vòng đàm phán đã thực hiện với London thời gian qua.
Anh sẽ phải mất ít nhất 2 năm để thực hiện đàm phán rời khỏi EU với lần lượt 27 thành viên của khối. Mặc dù muốn dứt áo ra đi nhưng London vẫn muốn có quan hệ thương mại khăng khít với liên minh kinh tế, chính trị lớn nhất thế giới này.
Kết luận bản báo cáo của ngân hàng Hà Lan Rabobank về quan hệ thương mại hậu Brexit giữa Anh và EU cho thấy, tầm nhìn đến năm 2030, nền kinh tế Anh có thể thiệt hại 532 tỷ USD nếu nước này rời EU mà không đạt được thỏa thuận thương mại.
Theo nhà kinh tế học Hugo Erken từ ngân hàng Rabobank, viễn cảnh này rất dễ trở thành hiện thực khi các cuộc đàm phán giữa Anh và EU đang đi vào bế tắc. Trong khi đó, Thủ tướng Anh Theresa May cũng từng thừa nhận London cần chuẩn bị cho kịch bản rời EU mà không có thỏa thuận thương mại.
Kim ngạch thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Anh và EU hiện đạt khoảng 500 tỷ Bảng, tương đương 656 tỷ USD mỗi năm.
Từ sau cuộc trưng cầu dân ý Brexit, kinh tế nước Anh đã có nhiều xáo trộn khi giá cả hàng hóa tăng lên do đồng Bảng mất giá. Kể từ cuộc trưng cầu rời châu Âu diễn ra vào tháng 6/2016, đồng Bảng Anh đã giảm giá 12% so với đồng USD.
