Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần phàn nàn rằng Trung Quốc không hành động đủ mạnh để siết chặt chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.
"Triều Tiên là một quốc gia đã trở thành mối đe dọa lớn và khiến Trung Quốc cảm thấy lo ngại. Nhưng họ đã không thành công trong việc kiềm chế Bình Nhưỡng", ông Trump phàn nàn trên Twitter hồi tháng trước.
Ngay từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Trump đã thúc giục Bắc Kinh sử dụng vị thế là đối tác thương mại chính của Triều Tiên để buộc chính quyền Kim Jong-un phải thay đổi hành vi khiêu khích.
Tuy nhiên, phía Trung Quốc vẫn bị cáo buộc là một mặt thi hành các biện pháp gây áp lực, mặt khác vẫn chiếu cố cho Triều Tiên. Trong đó có hoạt động giao lưu thương mại ở vùng biên giới.
Cua Triều Tiên thách thức lệnh trừng phạt
Thành phố Hồn Xuân nằm gần biên giới Triều Tiên, Trung Quốc và Nga là khu vực có nền văn hóa đa dạng với ngành công nghiệp chính là hải sản.
Cua, nghêu và các sản phẩm đánh bắt khác từ Triều Tiên được các thương lái Trung Quốc mua bán nhộn nhịp từ rất nhiều năm qua.
Nhưng vào ngày 15/8, Bắc Kinh cho biết, nước này đã thực hiện lệnh cấm nhập khẩu hải sản và một số hàng hóa khác từ Triều Tiên theo quyết định của Liên Hợp quốc.
Triều Tiên thu về khoảng 300 triệu USD một năm từ xuất khẩu hải sản, trong đó Trung Quốc là khách hàng chính.
Chính quyền Trump cho rằng, hoạt động thương mại này là nguồn tài chính phục vụ cho chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Lệnh cấm vừa qua gây ảnh hưởng nặng nề đến các khu vực như Hồn Xuân. Các trung tâm chế biến hải sản lớn đóng cửa, các doanh nghiệp rơi vào cảnh lao đao. Trong khi một số thương nhân tổ chức các cuộc biểu tình nhỏ.
Tuy nhiên, đó mới chỉ là bề nổi mà mọi người nhìn thấy. Hải sản của Triều Tiên thực tế vẫn được bày bán khá phổ biến. Bởi đây là nguồn thu nhập chính mà họ không thể buông bỏ.
Cua Triều Tiên là một trong những mặt hàng được yêu thích vẫn được mời chào tại các sạp hải sản ở Hồn Xuân.
Một người chủ cửa hàng lớn tuổi kéo con cua từ bể lạnh nói với phóng viên CNN rằng, nó vừa được nhập lậu từ Triều Tiên vào đêm qua.
Con cua có giá 180 nhân dân tệ (620 nghìn đồng)/ kg và đắt hơn một chút so với trước khi lệnh trừng phạt thi hành.
Những con cua này được người Triều Tiên đặt trong túi nhựa và thả nổi trên sông Tumen đến Trung Quốc. “Cả 2 bên đều phối hợp với nhau. Chúng tôi không lo lắng gì về việc làm thế nào để lấy được chúng”, một chủ cửa hàng bình thản nói.
Mất 10 phút lái xe từ chợ đến một nhà hàng quảng cáo cua tươi sống, khách hàng sẽ được người phục vụ kéo ra sau nhà và chỉ vào những con cua Triều Tiên tươi ngon. Sau khi chọn lựa, món cua sẽ nhanh chóng lên bàn chỉ sau vài phút.
Lách lệnh trừng phạt
Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu hải sản Triều Tiên vẫn đang được "xuất khẩu" sang Trung Quốc, đặc biệt khi các biện pháp trừng phạt của Liên Hợp Quốc đang chuyển hoạt động thương mại chính thống sang chợ đen nhiều hơn.
"Triều Tiên vẫn buôn bán rất nhiều hải sản ngay cả khi lệnh cấm được đặt ra", Justin Hastings, một Giáo sư tại Đại học Sydney chuyên nghiên cứu về thương mại Triều Tiên cho biết.
"Nhiều hải sản của Triều Tiên được bán dưới dạng hàng Trung Quốc", Hastings nói thêm. "Không có cách nào để biết nguồn gốc thực sự của chúng đến từ đâu”.
Trung Quốc hiện không đưa ra bình luận gì về hoạt động buôn bán hải sản Triều Tiên ở Hồn Xuân.
Theo các nhà phân tích, việc thực thi lỏng lẻo các cơ chế trừng phạt của các nước thành viên đang là một trong những lý do khiến nghị quyết của Liên Hợp Quốc không phát huy nhiều tác dụng.
Những con cua Triều Tiên đang cho thấy sự bất lực của chính quyền Trump bởi dường như Bình Nhưỡng vẫn nhận được sự nới lỏng âm thầm từ người hàng xóm.
Điều này có thể được nhìn thấy ở Đan Đông, một trung tâm thương mại lớn khác nằm ở phía Nam Hồn Xuân. Nơi đây được coi là vùng đất trọng tâm kinh tế trong mối quan hệ Trung Quốc -Triều Tiên.
Các chuyến xe tải vận chuyển hàng hoá như thực phẩm, nhiên liệu, thiết bị xây dựng, nhựa và các tấm pin mặt trời từ Trung Quốc mang đến Triều Tiên là chuyện không còn quá đặc biệt.
Chính quyền Trump từng muốn Trung Quốc cắt giảm tối đa giao dịch thương mại với Triều Tiên, thậm chí là cắt hoàn toàn.
Nhưng Bắc Kinh chỉ coi đây là giải pháp tạm thời để gửi thông điệp “không hài lòng” tới Bình Nhưỡng, thay vì thi hành một cách nghiêm ngặt vô thời hạn.
Tháng trước, Washington đã nỗ lực để Nga và Trung Quốc cắt đứt nguồn cung cấp dầu cho Bình Nhưỡng nhưng cuối cùng, mục tiêu được đưa ra chỉ là yêu cầu cắt giảm.
Trung Quốc cho rằng, việc cắt giảm nguồn dầu sẽ khiến Triều Tiên rơi vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo.
Hàng triệu người sẽ không được sưởi ấm trong mùa đông giá lạnh.
Giới phân tích đều đồng tình với việc Bắc Kinh thực sự đã nỗ lực khi ký ban hành các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt nhất từ trước đến nay đối với Triều Tiên.
Bước đi này có thể khiến Trung Quốc tổn thất hàng tỷ đô la thương mại. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã khẳng định rõ ràng, nước này sẽ không thực hiện bất kỳ sai sót nào mà họ tin rằng có thể dẫn đến sự sụp đổ của Triều Tiên. Mọi bất ổn nổ ra ở vùng biên giới là nguy cơ không bao giờ Trung Quốc muốn trở thành sự thật.
Theo giới chuyên gia, Bắc Kinh không muốn dồn Bình Nhưỡng vào đường cùng. Do đó, người ta sẽ còn tiếp tục được nhìn thấy những con cua Triều Tiên được bày bán ở Hồn Xuân.