Cuộc rượt đuổi lợi nhuận ngân hàng 2017

Quán quân lợi nhuận về tay Vietcombank

Ngày 12/1, Tổng giám đốc ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) - ông Phạm Quang Dũng đã tuyên bố mức lợi nhuận năm 2017 là 11.018 tỷ đồng, tăng 32,9% so với năm 2016, vượt 16% kế hoạch đề ra. Hơn 11.000 tỷ đồng cũng là mức lợi nhuận cao nhất hệ thống các tổ chức tín dụng.

Trong tháng cuối năm 2017, Vietcombank đã dồn dập thoái vốn khỏi các tổ chức tín dụng để thực hiện theo đúng chủ trương của Thông tư 36, giảm tình trạng sở hữu chéo. Trước đó, Vietcombank là một trong những ngân hàng nắm vốn tại các TCTD nhiều nhất, bao gồm sở hữu cổ phần tại 4 ngân hàng MBBank, Eximbank, OCB, SaiGon Bank, công ty tài chính CFC và 7 tổ chức khác với tổng số tiền đầu tư là 2.829 tỷ đồng.

Việc thoái vốn thành công tại SaiGon Bank và Tài chính xi măng (CFC) trong tháng 11/2017 đã thu về cho Vietcombank 343 tỷ đồng, lãi ước tính gần 150 tỷ đồng. Tuy thương vụ bán vốn tại ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) không đạt như dự kiến với việc "ế" 30% lượng cổ phần đem ra đấu giá, nhưng vẫn đem về cho nhà băng này số tiền 171 tỷ đồng - cao hơn mức giá khởi điểm 1 tỷ đồng.

Giải mã nguyên nhân việc cổ phần OCB bị "ế", nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp cho rằng, điều kiện Vietcombank đưa ra đã trở thành rào cản khiến phiên đấu giá bớt hấp dẫn. Thứ nhất, Vietcombank bán cổ phiếu nhưng không bao gồm quyền nhận cổ phiếu thưởng phát sinh tại ngày chốt danh sách cổ đông trong đợt phát hành cổ phiếu tăng vốn của OCB. Trong một diễn biến liên quan, ngày 20/12 vừa qua, ngân hàng Phương Đông đã chốt quyền nhận cổ phiếu thưởng với tỷ lệ 5%, nguồn phát hành lấy từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối theo báo cáo tài chính kiểm toán năm 2016.

Thứ hai, Vietcombank cho biết tỉ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại OCB đã đạt mức tối đa (23,66% vốn điều lệ), vì vậy không còn room cho nhà đầu tư nước ngoài khác. Đương nhiên, cuộc chơi chỉ của các nhà đầu tư nội sẽ kém hấp dẫn hơn hẳn so với việc có sự tham gia của một nhà đầu tư ngoại có tiềm lực tài chính vững mạnh.

Ông Nghiêm Xuân Thành – Chủ tịch HĐQT Vietcombank cho biết, ngân hàng sẽ tiếp tục bán hết vốn tại Eximbank và MBBank vào đầu năm 2018. Trước đây, ngân hàng có kế hoạch giữ lại phần vốn tại 2 ngân hàng trên vì MBBank là ngân hàng tốt, còn ở Eximbank, Vietcombank được khuyến nghị giữ lại để hỗ trợ nhà băng này tái cơ cấu. Hiện tại, Vietcombank đang nắm 7,91% vốn tại MBBank, 8,19% vốn tại Eximbank.

Các chỉ tiêu kinh doanh khác của Vietcombank bao gồm dư nợ tín dụng của ngân hàng đạt hơn 553.000 tỷ đồng, tăng 17,2% so với 2016, trong đó Vietcombank tăng trưởng tín dụng tốt ngay từ đầu năm, mở rộng mảng bán lẻ và thu hẹp các khách hàng vay không hiệu quả trong bán buôn. Dư nợ cho vay khách hàng FDI đạt 39.692 tỷ đồng, tăng 27% so với 2016. Dư nợ xấu nội bảng là 6.170 tỷ đồng, giảm 705 tỷ đồng so với 2016 (giảm 10,3%). Tỉ lệ nợ xấu đến cuối năm là 1,11%, giảm 0,35 điểm % so với 2016.

Trong năm, ngân hàng đã trích hơn 6.187 tỷ đồng dự phòng rủi ro. Số dư quỹ dự phòng đến nay đạt gần 8.200 tỷ đồng (tương đương 132% tổng nợ xấu). Vietcombank cũng thu hồi được 2.180 tỷ đồng nợ ngoại bảng và là một trong những ngân hàng xử lý nợ xấu tại VAMC tốt nhất.

Con số 11.000 tỷ đồng được Chủ tịch Nghiêm Xuân Thành khẳng định: “Đây là mức lợi nhuận sau khi đã được trích lập dự phòng một cách đầy đủ và thận trọng nhất, có thể khẳng định là không thể trích hơn”.

BIDV, Vietinbank bám sát nút

Cùng với Vietcombank, với tiềm lực tài chính mạnh trong nhóm những NHTM Nhà nước chi phối, ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển (BIDV), ngân hàng TMCP Công thương (Vietinbank - mã CTG) luôn là đầu tàu về quy mô, thị phần tín dụng và huy động vốn...

Mới đây nhất, ngày 15/1/2018, theo thông tin từ VietinBank, lợi nhận trước thuế của ngân hàng ước đạt 9.206 tỷ đồng, hoàn thành 105% kế hoạch cả năm. Tỉ suất sinh lời ROE và ROA lần lượt đạt 12% và 1%. Mức chi lương cho nhân viên tăng 10% so với năm 2016. Tổng tài sản hợp nhất tính đến hết năm 2017 của Vietinbank ước đạt trên 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 15,3%, hoàn thành 101% kế hoạch cả năm.

Dư nợ tín dụng đạt 839.000 tỷ đồng, tăng 18% so với năm 2016; trong đó, 59% tổng dư nợ tín dụng là dành cho 5 lĩnh vực ưu tiên. Tổng quy mô hoạt động đầu tư đạt 243.000 tỷ đồng. Hoạt động của công ty con và chi nhánh nước ngoài tăng trưởng mạnh với tổng lợi nhuận trước thuế ước đạt 560 tỷ đồng, tăng 39% so với năm 2016.

Về phía BIDV, sau trích lập dự phòng và các khoản khác, lợi nhuận trước thuế hợp nhất của ngân hàng năm 2017 đạt 8.800 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu của đại hội đồng cổ đông đề ra và là con số lợi nhuận cao nhất từ trước tới nay. Tổng tài sản cuối năm 2017 của BIDV đạt 1,17 triệu tỷ đồng, tăng trưởng 16,7% so với 2016. Tổng nguồn vốn huy động của ngân hàng cũng đạt 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 17,9% so với năm ngoái, còn tín dụng và đầu tư là 1,136 triệu tỷ đồng, tăng 18%.

Hiện tượng các ngân hàng liên tục báo lãi "khủng", lãi "kỷ lục"... năm 2017 đã làm nóng buổi họp báo của NHNN diễn ra gần đây. Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc NHNN nhận định: "Năm 2017, là năm hết sức thắng lợi của ngành ngân hàng. Hầu hết ngân hàng đều có lãi, kể cả một số ngân hàng được xem là yếu kém, một số ngân hàng trước đây còn gọi là mua 0 đồng có thể chưa có lãi nhưng đã khắc phục rất nhiều khó khăn. Khó khăn tài chính đã giảm bớt nhiều".

"Nhiều trường hợp các ngân hàng trước năm 2016 có lãi rất thấp, thậm chí lỗ thì năm 2017 có lãi cao. Điều này phù hợp với kế hoạch đầu năm và tỉ suất lợi nhuận chung của nền kinh tế. Đây là tín hiệu tốt, điều cơ bản để tạo sự ổn định của hệ thống”, ông Tú nhận định.