5 thách thức thời hậu IS ở Trung Đông: Nga nắm thế thượng phong, Mỹ nhận trái đắng

5 thách thức thời hậu IS ở Trung Đông: Nga nắm thế thượng phong, Mỹ nhận trái đắng

Thứ 6, 08/12/2017 | 11:30
0
Trong những thách thức đối với khu vực Trung Đông thời kỳ hậu IS, Nga nổi lên như một cường quốc có ảnh hưởng lớn ở khu vực, trong khi Mỹ dường như đang loay hoay với những ý đồ.

Tháng Mười vừa qua, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) vừa mất thành trì quan trọng Raqqa, Syria. Cùng với đó, vào giữa tháng Mười Một, khu vực thành thị cuối cùng của IS ở Iraq cũng đã nằm dưới quyền kiểm soát của quân đội nước này.

IS đang thất thủ tại Trung Đông. Điều cấp thiết nhất lúc này chính là ổn định tình hình khu vực. Tuy vậy, nhiệm vụ này không hề đơn giản khi mà căng thẳng giữa các quốc gia tham chiến ngày càng gia tăng xung quanh định nghĩa của các bên về “ổn định tình hình”.

Sau IS, dưới đây là 5 thách thức chính mà khu vực này sẽ phải đối mặt:

Căng thẳng Israel – Iran

Tiêu điểm - 5 thách thức thời hậu IS ở Trung Đông: Nga nắm thế thượng phong, Mỹ nhận trái đắng

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Iran và Israel đã có những căng thẳng từ trước đó, đặc biệt là trước thỏa thuận hạt nhân Iran. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã thể hiện sự phản đối kịch liệt với thỏa thuận trên và cho rằng, nó chỉ tạo thêm điều kiện cho Iran hoàn tất chương trình hạt nhân của họ.

Hiện nay, nỗi lo về Iran càng gia tăng khi cuộc chiến tại Syria đã đưa lực lượng quân sự của Iran đến gần biên giới của Israel. Ngày 10/11, BBC đưa tin Iran đang xây dựng một căn cứ tại thành phố El-Kiswah, phía Nam Thủ đô Damascus của Syria, chỉ cách quân đội Israel trên cao nguyên Golan 50km. Thêm vào đó là sự gia tăng quân số từ những binh sĩ gốc Iraq và Syria của Hezbollah – lực lượng thân Iran ở Lebanon.

Đối với Israel, viễn cảnh Iran thiết lập một hành lang tới Địa Trung Hải thông qua Iraq và Syria đang trở thành hiện thực, khi cả Baghdad và Damascus đều đang có mối quan hệ tốt đẹp với Tehran.

Trước tình hình đó, Tel Aviv đã tìm cách đưa ra “lằn ranh đỏ” tại Syria, cảnh báo rằng Tehran phải dời căn cứ của họ ra khỏi khu vực gần biên giới Israel. Trong tương lai, các quyết định của Israel cần được cân nhắc kỹ lưỡng vì có thể một cuộc không kích của Israel ở Syria có thể dẫn đến một cuộc xung đột lớn với Hezbollah và Iran.

Quan hệ Saudi Arabia – Iran

Quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran ngày càng căng thẳng trong vài năm qua. Ngoại trưởng nước này Adel al-Jubeir đã lên án việc Tehran phái các chuyên gia tới giúp phiến quân Houthi ở Yemen, nơi mà Saudi Arabia đang tham chiến.

Sau khi IS thất thủ, mối quan tâm trước tiên của Saudi Arabia chính là loại bỏ tầm ảnh hưởng trong khu vực của Iran và đồng minh của nước này tại Lebanon – Hezbollah.

Hiện nay, Saudi Arabia đang có những sách lược ngoại giao mới khi phái Bộ trưởng các vấn đề vùng Vịnh Thamer al-Sabhan đến Syria vào tháng Mười để thảo luận về kế hoạch tái thiết ở Raqqa, một mối quan tâm lớn ​​ở miền Đông Syria.

Cùng với đó, Riyadh cũng đang nỗ lực để hàn gắn quan hệ với Baghdad bằng việc mở một cửa khẩu biên giới và khai trương chuyến bay đầu tiên giữa hai nước trong vòng 27 năm vào tháng Mười. Tuy vậy, chiến lược của Saudi Arabia khó có thể đem lại hiệu quả khi quan hệ Iran – Iraq càng trở nên nồng ấm hơn bao giờ hết.

Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ 

Tiêu điểm - 5 thách thức thời hậu IS ở Trung Đông: Nga nắm thế thượng phong, Mỹ nhận trái đắng (Hình 2).

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. 

Mới đây, Thổ Nhĩ Kỳ đã bày tỏ quan ngại về việc thực hiện cam kết ngừng cung cấp vũ khí cho người Kurd ở Syria của Hoa Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ coi YPG là một nhánh của Đảng Công nhân người Kurd (PKK) – vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là một tổ chức khủng bố. PKK từ lâu đã chiến đấu đòi độc lập và chống lại chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Cùng lúc đó, YPG cũng như Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) lại nhận được nhiều sự trợ giúp từ phía Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố ở Syria.

Trong tương lai, có thể sẽ có một cuộc đụng độ giữa Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề ở miền Đông Syria khi mà Ankara ngày càng hợp tác chặt chẽ hơn với Moscow và Tehran – đặc biệt là kể từ cuộc trưng cầu độc lập của người Kurd ở miền Bắc Iraq.

Đối thoại Moscow – Ankara là một minh chứng cho nỗ lực để loại bỏ Hoa Kỳ khỏi “bàn cờ Trung Đông”. Trong khi đó, việc vai trò của Hoa Kỳ trong khu vực thời hậu IS ngày càng mờ nhạt có thể đặt các đồng minh của Hoa Kỳ ở miền Đông Syria ra ngoài mọi thỏa thuận trong tương lai.

Hoa Kỳ và liên minh Nga – Iran – Thổ Nhĩ Kỳ – Qatar

Sau những biến động chính trị ở Trung Đông, có một khối liên minh đang nổi lên gồm Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar. Thời kỳ đầu, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar theo phe ủng hộ lực lượng quân nổi dậy chống chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad trong nhiều năm.

Trong khi đó, Nga và Iran là những đồng minh chính của ông Assad. Tuy nhiên, những biến động trong một năm qua đã làm thay đổi cục diện mối quan hệ giữa các nước này.

Iran và Thổ Nhĩ Kỳ cùng lên tiếng phản đối cuộc trưng cầu dân ý  giành độc lập của người Kurd tại Iraq vào ngày 25/9. Qatar đã hoạt động độc lập với Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh và có mối quan hệ không mấy tốt đẹp với Saudi Arabia và UAE về vấn đề ủng hộ Tổ chức Anh em Hồi giáo cũng như kênh truyền hình Al-Jazeera.

Cùng với đó, Iran chính là nhà cấp viện trợ lớn nhất cho Qatar kể từ cuộc phong tỏa do Saudi Arabia dẫn đầu. Thổ Nhĩ Kỳ, không đồng tình về mối quan hệ giữa Mỹ và lực lượng người Kurd, ngày càng cảm thấy Moscow là địa chỉ tin cậy để thảo luận về Syria.

Đối với Hoa Kỳ, mối liên kết giữa bốn nước này là một viễn cảnh Hoa Kỳ không bao giờ muốn, vì ông Trump đang muốn xây dựng một liên minh chống Iran bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq và Qatar.

Chính phủ Iraq, Syria và chính quyền của người Kurd

Tiêu điểm - 5 thách thức thời hậu IS ở Trung Đông: Nga nắm thế thượng phong, Mỹ nhận trái đắng (Hình 3).

Lực lượng chiến đấu người Kurd.

Trong cuộc chiến chống IS, lực lượng người Kurd ở Iraq là một trong những đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ chống lại các phần tử cực đoan. Tại Syria, người Kurd cũng là xương sống của cuộc chiến chống lại IS. Tuy nhiên, trong cả hai trường hợp Hoa Kỳ buộc phải cân nhắc giữa mối quan hệ hiện tại với người Kurd và liên minh truyền thống với Baghdad và Ankara.

Tháng Mười vừa qua, khu vực tự trị người Kurd tại Iraq đã rơi vào khủng hoảng sau khi Baghdad quyết định chiếm lại thành phố Kirkuk với sự hỗ trợ ngầm của Hoa Kỳ và Iran, cùng với đó là cuộc trưng cầu dân ý gây tranh cãi ở khu vực này.

Bên cạnh đó, cũng có một dấu hỏi lớn trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và người Kurd ở Syria khi cả chính quyền ông Assad lẫn Thổ Nhĩ Kỳ đều gây áp lực lên Washington về vấn đề miền Đông Syria.

Tiến trình Geneva và Nghị quyết 2254 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc kêu gọi một cuộc bầu cử tự do, tuy vậy không thể có bầu cử nào khi quốc gia này vẫn còn bị chia rẽ. Chưa rõ lập trường của Hoa Kỳ để giải quyết vấn đề này, nhưng việc từ bỏ bất kỳ đồng minh nào cũng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến lòng tin của các quốc gia vào Mỹ.

Xem thêm: Syria: Kinh hoàng tiết lộ của lính đào ngũ về “thỏa thuận” bí mật giữa SDF và IS

Văn Quyền

Syria: Kinh hoàng tiết lộ của lính đào ngũ về “thỏa thuận” bí mật giữa SDF và IS

Thứ 5, 07/12/2017 | 18:10
Một người lính đào ngũ của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) đã tiết lộ về những thỏa thuận bí mật giữa các chiến binh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu ở Syria.

Ông Putin tuyên bố tái tranh cử Tổng thống Nga nhiệm kỳ thứ 4

Thứ 4, 06/12/2017 | 22:32
Nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin vừa xác nhận sẽ tham gia tái tranh cử Tổng thống vào năm sau.

Lý do Nga bị cấm tham gia Olympic mùa đông 2018 tại Hàn Quốc

Thứ 4, 06/12/2017 | 11:16
Ủy ban Olympic Quốc tế vừa quyết định cấm Nga tham dự Olympic mùa đông Pyeongchang 2018 tại Hàn Quốc vì cho rằng Moscow “thao túng một cách có hệ thống với những quy định về doping”.
Cùng tác giả

Syria: Lý do SDF ngừng tấn công vùng đập Tabqa trên sông Euphrates

Thứ 5, 21/03/2019 | 18:45
Lực lượng chiến binh do Mỹ hậu thuẫn cho hay, họ tạm thời ngừng các hoạt động quân sự ở gần đập thủy điện Tabqa ở trên sông Euphrates vào hôm đầu tuần để các kỹ sư của chính quyền Syria tiếp tục tiến hành công việc của mình.

[VIDEO] Xem tiêm kích Su-35 hộ tống Bộ trưởng Quốc phòng Nga qua vùng trời Syria

Thứ 5, 21/03/2019 | 15:39
Một đoạn video vừa được công bố đã cho thấy góc nhìn độc đáo về các máy bay chiến đấu của Nga khi đang thực hiện nhiệm vụ tại quốc gia bị chiến tranh tàn phá Syria. Đoạn video được quay từ bên trong máy bay của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đang được hộ tống bởi Su-35.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga gửi lời nhắn của TT Putin cho ông Assad

Thứ 4, 20/03/2019 | 19:45
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã đến Syria vào ngày 19/3 và gửi một thông điệp từ Tổng thống Nga Vladimir Putin tới lãnh đạo Syria Bashar al-Assad, bộ Quốc phòng cho biết.

Bất ngờ cáo buộc công ty sản xuất đường của Pháp cấp nguyên liệu làm vũ khí cho IS

Thứ 4, 20/03/2019 | 18:34
Công ty sản xuất đường lớn thứ hai thế giới Tereos của Pháp, đã bác bỏ cáo buộc cho rằng họ đã cung cấp chất làm ngọt cho IS để sử dụng tạo ra chất tạo nhiên liệu tên lửa khi trộn với kali nitrat.

Syria: Lý do người Kurd chỉ trích “ngôn từ đe dọa” của chính quyền Damascus

Thứ 4, 20/03/2019 | 18:27
Lực lượng người Kurd Syria hôm 19/3 đã lên tiếng chỉ trích “những ngôn từ đầy tính đe dọa” của Bộ trưởng Quốc phòng Syria, Tướng Ali Abdullah Ayoub. Ông Ayoub khẳng định Chính phủ Syria sẽ chiếm lại tất cả các khu vực đang nằm dưới sự kiểm soát của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) thông qua một “thỏa thuận hòa giải” hoặc “bằng vũ lực”.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

"Cá mập ma" với hình dáng kỳ dị được phát hiện ở Thái Lan

Thứ 4, 27/03/2024 | 05:57
Một loài cá mập với cái đầu đồ sộ, đôi mắt to và những chiếc vây giống như có lông vừa được phát hiện ở biển Andaman, ngoài khơi Thái Lan.

Câu chuyện “giảm thiểu rủi ro” của Đức và EU đối với Trung Quốc

Thứ 4, 27/03/2024 | 13:52
Sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc chủ yếu là vấn đề của Đức, không phải vấn đề của châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Chính phủ “thân phương Tây” thất bại, Bulgaria nguy cơ phải bầu cử sớm

Thứ 4, 27/03/2024 | 06:00
Quá trình đàm phán chuyển giao quyền lực giữa 2 khối chính trị lớn nhất Bulgaria đã trở thành cuộc tranh cãi mang tính đảng phái về các vấn đề.